Een helpende hand bij rouwverwerking

‘Oude mensen móéten sterven, jonge mensen kúnnen sterven.’ Het is een gevleugelde uitspraak, die in sommige kerkelijke gemeenten regelmatig vanaf de preekstoel wordt verkondigd. Maar niemand begrijpt de diepte van die laatste woorden totdat hij of zij zelf een sterfgeval van een jongere meemaakt – of het nu gaat om een broer of zus, vriend(in) of klasgenoot, en of het nu is na een lang ziekbed of heel plotseling en onverwacht.
Jongeren verwerken een sterfgeval anders dan ouderen, maar worstelen met dezelfde vragen: Waarom? Had ik er iets aan kunnen doen? Hoe moet ik nu verder?
Speciaal voor hen schreef Wim Visser een bewogen boekje, ‘Naamloos verdriet – Rouw bij jou!’. Het verscheen recent bij ‘Naamloos verdriet’, een reformatorische vereniging voor ouders van wie een kind is overleden. Het boekje is een uitwerking van een lezing die Visser eerder voor de vereniging hield en waarop hij veel reacties kreeg.

Visser richt zich niet alleen tot jongeren, maar ook op ouders, leerkrachten en kerkenwerkers.

In ‘Naamloos verdriet – Rouw bij jou’ schrijft Visser over de waarde van het leven, de impact van een sterfgeval en alles wat bij rouwen en rouwverwerking komt kijken. Speciale aandacht geeft hij aan het onderwerp ‘suïcide’. Heel integer en betrokken beschrijft hij de vele gevoelens, veroordelingen en verwerkingsfasen die daarbij komen kijken.
Ook verwerkingsproblemen krijgen ruimschoots de aandacht. De hoofdstukken zijn altijd pastoraal getoonzet en bedoeld om een helpende hand te bieden.

Dat laatste – een helpende hand bieden – karakteriseert dit boekje. Visser richt zich niet alleen tot jongeren, maar biedt ook ouders, leerkrachten en kerkenwerkers informatie en handvatten voor rouwverwerking. Het gevaar van die opzet is dat de informatie voor jongeren (de primaire doelgroep) en de mensen die over hun schouder meelezen (de secundaire doelgroep) hier en daar door elkaar loopt. Daardoor verzanden de praktische handvatten weleens in de pastorale en psychologische theorie, en wordt de informatie wat ‘technisch’ voor jongeren. Ze moeten af en toe dus selectief lezen – al laat de auteur hen daar alle ruimte voor. Aan de andere kant kan de theorie opvoeders weer helpen om hun kinderen te begeleiden in hun rouwproces.

Achter in het boekje zijn nog enkele meditaties, een bibliografie en nummers van hulpverleningsorganisaties opgenomen. Het boekje is daarmee een compacte maar praktische handreiking voor iedereen die met (jongeren met) rouw te maken krijgt.

(Deze recensie verscheen in de Veluwse Kerkbode.)